Ο Δίας είναι ο θεός του ουρανού και του κεραυνού στην ελληνική μυθολογία. Είναι το νεότερο παιδί του Κρόνου και της Ρέας. Στις περισσότερες παραδόσεις είναι παντρεμένος με την Ήρα, αν και στο μαντείο της Δωδώνης, σύζυγος του αναφέρεται η Διώνη. Είναι γνωστός για τις ερωτικές περιπέτειες του. Αυτό οδήγησε σε πολλούς ευσεβείς και ηρωικούς απογόνους, συμπεριλαμβανομένων της Αθηνάς, του Απόλλωνα, της Άρτεμης, του Ερμή, της Περσεφόνης (από την Δήμητρα), του Διόνυσου, του Περσέα, του Ηρακλή, της Ωραίας Ελένης, του Μίνωα και των Μουσών (από την Τιτανίδα Μνημοσύνη). Από την Ήρα έχει αποκτήσει τον Άρη, την Ήβη και τον Ήφαιστο (μια άλλη πηγή λέει ότι η Ήρα γονιμοποίησε τον Ήφαιστο μόνη της), ενώ από τη Ωκεανίδα Διώνη απέκτησε την Αφροδίτη. Ο Δίας υπήρξε ανέκαθεν μετεωρολογικός θεός, ελεγκτής της αστραπής, του κεραυνού και της βροχής. Ήταν ο δυνατότερος και σπουδαιότερος όλων των μυθολογικών όντων και θεών. Ο Θεόκριτος περίπου το 265 π.Χ. έγραψε: «άλλοτε είναι καθαρός ο Δίας, άλλοτε βρέχει». Στο ομηρικό έπος της Ιλιάδας, έστελνε τους κεραυνούς στους εχθρούς του. Άλλα εμβλήματά του, ήταν ο αετός και η αιγίς.
Ο Τιτάνας Κρόνος απέκτησε πολλά παιδιά από τη Ρέα: την Εστία, την Δήμητρα, την Ήρα, τον Πλούτωνα και τον Ποσειδώνα, αλλά τα κατάπιε όλα τη στιγμή που γεννήθηκαν, αφού είχε μάθει από τη Γαία και τον Ουρανό ότι ο γιος του θα τον ανατρέψει, όπως ο ίδιος είχε ανατρέψει τον δικό του πατέρα. Όταν ο Δίας ήταν έτοιμος να γεννηθεί, η Ρέα ζήτησε από τη Γαία να επινοήσει ένα σχέδιο για να τον σώσει, έτσι ώστε ο Κρόνος να τιμωρηθεί για τις πράξεις του ενάντια στον πατέρα του Ουρανό και τα παιδιά του. Η Ρέα γέννησε το Δία στην Κρήτη, παραδίδοντας στον Κρόνο μια πέτρα τυλιγμένη στα σπάργανα, την οποία κατάπιε.
Η Ρέα έκρυψε τον Δία σε μια σπηλιά στο όρος Ίδη της Κρήτης και σύμφωνα με διαφορετικές εκδοχές της ιστορίας ανατράφηκε από:
- την Γαία
- μια κατσίκα, την Αμάλθεια, ενώ οι Κουρήτες-στρατιώτες (μικρότεροι θεοί) χόρευαν, φώναζαν και χτυπούσαν τα δόρατα στις ασπίδες τους έτσι ώστε ο Κρόνος να μην ακούσει το κλάμα του μωρού.
- μια νύμφη που ονομάζεται Κυνοσούρα, την οποία ο Δίας, σε ένδειξη ευγνωμοσύνης, την τοποθέτησε ανάμεσα στα αστέρια.
- τη Μελίσσα με κατσικίσιο γάλα και μέλι.
- μια οικογένεια βοσκών με την υπόσχεση ότι τα πρόβατά τους θα σωθούν από τους λύκους.
Ο Δίας μετά την ενηλικίωση του ανάγκασε τον Κρόνο να ξεράσει πρώτα την πέτρα και στη συνέχεια τα αδέλφια του, με την αντίστροφη σειρά της κατάποσης. Σε ορισμένες εκδόσεις, η Ωκεανίδα Μήτις έδωσε στον Κρόνο ένα εμετικό για να τον αναγκάσει να ξεράσει τα μωρά. Μαζί με τα αδέλφια του, με τους Γίγαντες, τους Κύκλωπες και τους Εκατόγχειρες, ανέτρεψε τον Κρόνο και τους άλλους Τιτάνες στον αγώνα που ονομάστηκε Τιτανομαχία.