Στην ελληνική μυθολογία με το όνομα Κρήτη είναι γνωστή η «επώνυμη ηρωίδα» της νήσου Κρήτης (δηλαδή το πρόσωπο που έδωσε το όνομά του στο νησί). Η Κρήτη ήταν είτε κόρη μιας από τις Εσπερίδες, είτε η ίδια Εσπερίδα, είτε κόρη του Αστερίου και σύζυγος του Μίνωα. Αναφέρεται ως μητέρα της Πασιφάης, την οποία είχε γεννήσει από τον θεό Ήλιο, και ως μητέρα του Κάρα, τον οποίο είχε γεννήσει από τον θεό Δία. Τέλος, η Κρήτη αναφέρεται και ως θυγατέρα του Δευκαλίωνα ή ενός από τους Κουρήτες. Απεικονίζεται στο «Αγγείο του Τάλω».

«Πότε έγινε κάτι μεγάλο στον κόσμο με σιγουριά?
Πότε η φρονιμάδα ξεσήκωσε τους ανθρώπους να παρατήσουν τα σπίτια τους και το χουζούρι τους και να πιάσουν τα βουνά, για να ζητούν ελευθερία?
Αυτό θα πει παλικαριά!
Να ξεκινάς και να μην είσαι σίγουρος…»
Ν.Καζαντζακης