Κρητη (μυθολογία)
Στην ελληνική μυθολογία με το όνομα Κρήτη είναι γνωστή η «επώνυμη ηρωίδα» της νήσου Κρήτης (δηλαδή το πρόσωπο που έδωσε το όνομά του στο νησί). Η Κρήτη ήταν είτε κόρη μιας από τις Εσπερίδες, είτε η ίδια Εσπερίδα, είτε κόρη του Αστερίου και σύζυγος του Μίνωα. Αναφέρεται ως μητέρα της Πασιφάης, την οποία είχε γεννήσει από τον θεό Ήλιο, και ως μητέρα του Κάρα, τον οποίο είχε γεννήσει από τον θεό Δία. Τέλος, η Κρήτη αναφέρεται και ως θυγατέρα του Δευκαλίωνα ή ενός από τους Κουρήτες. Απεικονίζεται στο «Αγγείο του Τάλω».
Κρήτη
Παρ’ όλο που ο Τάλως είναι πρόσωπο της κρητικής μυθολογίας είχε έναν συνονόματο Αθηναίο μυθικό ήρωα. Πρόκειται για μεταγενέστερο αττικό μύθο όπου ο αθηναίος γιος της πέρδικας ήταν ανιψιός του πολυτεχνίτη Δαίδαλου.
Τάλως και Δαίδαλος ο συσχετισμός των δύο αυτών προσώπων ξεκινά από μία πράξη πολύ άσχημη. Ο Τάλως φαίνεται πως ήταν ένας από τους καλύτερους αρχιτέκτονες της εποχής αφού σε αυτόν αποδίδεται το κτίσιμο των ναών της Αθηνάς και του Ποσειδώνα. Ο ναός της Αθηνάς κτίστηκε στον βράχο της Ακρόπολης και εκεί μάλλον μπήκε για πρώτη φορά τον ξύλινο άγαλμα της προστάτιδας θεάς. Φαίνεται πως θα πρέπει να ήταν πάρα πολύ όμορφος και πιθανολογείται πως αυτή η μεγάλη επιτυχία είναι που παρακίνησε την ζηλοφθονία του Δαίδαλου προς τον Τάλω και τον γκρέμισε «κατά λάθος» από την Ακρόπολη με αποτέλεσμα τον θάνατο του μεγάλου αρχιτέκτονα.
Η ιστορία (η η μυθολογία?)αναφέρει πως ο Άρειος Πάγος που ανέλαβε την υπόθεση της εκδίκασης του θανάτου του Τάλω καταδίκασε τον Δαίδαλο αφού και σαφώς δεν δέχτηκε την δικαιολογία της «κατά λάθους» ρίψης του αρχιτέκτονα από τον βράχο της Ακρόπολης.
Η παράδοση λέει πως ο Ταύρος αυτός βγήκε από την θάλασσα την ημέρα του γάμου του Μίνωα με την πανέμορφη Πασιφάη, δώρο των Θεών. Ήταν κατάλευκος και εκπληκτικής ομορφιάς, μας λέει η παράδοση, τόσο που η Πασιφάη τον ερωτεύτηκε αμέσως. Αλλά εδώ κάνουμε τον αποσυμβολισμό κοιτώντας την ιστορία και όχι τα σύμβολα που πέρασαν μέσα από την παράδοση για να σημάνουν την σχέση θεών και ανθρώπων.
Ο περίφημος λοιπόν Μινώταυρος γεννήθηκε από εκείνη την σχέση της βασιλικής συζύγου του Μίνωα και του στρατηγού του Ταύρου. Επειδή η σχέση ήταν παράνομη, όπως ήταν λογικό, ο καρπός αυτού του έρωτα έπρεπε να μείνει κρυφός. Η δισυπόστατη μορφή του είναι αποτέλεσμα της διακωμώδησης της σχέσης από τον λαό. Αλλά και από το γεγονός ότι οι σχέσεις των βασιλικών οικογενειών που κάτω από συνθήκες συμφέροντος επιτελούνται γάμοι, έχουν τις ανάλογες επιπτώσεις στον συναισθηματικό τομέα των ατόμων που βρίσκονται να αναπτύσσουν αισθήματα με άτομα πέραν του δικού τους «κύκλου» και κοινωνικής επιφάνειας. Δισυπόστατη λοιπόν η μορφή του Μινώταυρου έχει το αίμα του Ταύρου αλλά και το βασιλικό Μινωικό αίμα.
Η Πρόκρη με τον σάλο που έχει ξεσπάσει για τον παράνομο ερωτικό της δεσμό με τον Κρήτα βασιλιά και θέλοντας να αποφύγει την οργή της Πασιφάης γυρίζει στην Αθήνα. Κατά την αποχώρησή της ο Μίνως της χαρίζει τον κυνηγετικό του σκύλο. Στην Αθήνα η Πρόκρη γίνεται δεκτή από τον άνδρα της Κέφαλο που ενώ φαίνεται να την έχει συγχωρήσει σε ένα κυνήγι στις πλαγιές του Υμηττού φονεύεται «κατά λάθος» και αυτή. Ο σκύλος του Μίνωα ήταν δείγμα πως καθόλου φιλική δεν ήταν η σχέση της Πρόκρης με τον βασιλιά της Κρήτης, και αυτό ο Κέφαλος δεν μπορούσε να το …δεχτεί. Έτσι το «σύμβολο» της απιστίας έγινε αιτία του ξεσπάσματος του Κέφαλου και του φόνου τελικά της Πρόκρης. Ο Άρειος Πάγος βέβαια δεν δεχόταν αυτά τα «κατά λάθος» φονικά και έτσι τιμωρεί τον Κέφαλο ο οποίος όμως καταφέρνει να διαφύγει και αυτός στο εξωτερικό.

Αγία Τριάδα. Αρχαιολογικός τόπος στα νότια της κεντρικής Κρήτης, κοντά στη Φαιστό, όπου διασώθηκαν μερικά μοναδικά δείγματα της μινωικής τέχνης και σημαντικά ερείπια της προϊστορικής εποχής. Βρίσκεται στη δυτική πλευρά συγκροτήματος χαμηλών λόφων, από τους οποίους ο ανατολικότερος είναι της Φαιστού. Η θέση κατοικήθηκε σποραδικά στην τρίτη χιλιετηρίδα π.Χ. Στη μεσομινωική εποχή η εγκατάσταση δεν είχε αναπτυχθεί ακόμη. Στο τέλος της όμως και στην αρχή της υστερομινωικής ο συνοικισμός φαίνεται σημαντικός. Γύρω στα 1450π.Χ. καταστρέφεται. Αργότερα ξαναχτίζεται και η ζωή εξακολουθεί ως τη γεωμετρική εποχή. Από τότε ο τόπος μένει έρημος ως το 2ο π.Χ. αιώνα. Κάποια συνέχεια μαρτυρά ένα αγροτικό σπίτι ρωμαϊκής εποχής. Ύστερα έρχονται τα δύο εκκλησάκια της ενετοκρατίας : Αγία Τριάδα και ο Άγιος Γεώργιος.
Από τα σημαντικότερα ευρήματα της Αγίας Τριάδας είναι η πέτρινη σαρκοφάγος, που ανακαλύφτηκε μέσα στη νεκρό-πόλη, σ΄ένα λακοειδή τάφο και αποτελεί το μοναδικό δείγμα πέτρινης σαρκοφάγου με ζωγραφική διακόσμηση: στις δυο μακρές πλευρές της εικονίζεται λατρεία του νεκρού και στις δυο μικρές άρματα, ένα γήινο και ένα υπερκόσμιο. Χρονολογείται στα 1400 π.Χ. και θα ανήκε σε πρόσωπο της βασιλικής οικογένειας της Φαιστού. Η έπαυλη της Αγίας Τριάδας, για την κομψότητα του ίδιου του οικοδομήματος και για τον πλούτο των κινητών ευρημάτων και της ζωγραφιστής διακόσμησης ονομάστηκε βασιλική, δε μοιάζει όμως με καμία από της γνωστές μινωικές και αποτελείται από δυο πτέρυγες που ενώνονται σε ορθή γωνία. Οι τοιχογραφίες της προσφέρουν τα καλύτερα ίσως δείγματα της μινωικής ζωγραφικής, όπως τα κρίνα, οι αγριόγατοι, οι φασιανοί κ.α. Μια μεγάλη σύνθεση στις πλευρές ενός δωματίου της βορινής πτέρυγας είναι ένα από τα ωραιότερα δημιουργήματα της φυσιοκρατικής νοοτροπίας της Κρήτης. Τα ωραιότερα αγγεία και ρυτά με ανάγλυφες παραστάσεις των θεριστών, των αγωνισμάτων και της αναφοράς, τα λεγόμενα τάλαντα από τον θησαυρό της έπαυλης, πιθάρια και άλλα αγγεία που βρέθηκαν εκεί, βρίσκονται στο Μουσείο Ηρακλείου.
[ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΝΙΚ. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΚΗΣ]
<<ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ>>
1)<<Όσον αφορά στις σλαβικές επιδρομές στην Κρήτη η σοβαρότητα τους ήταν πολύ μικρή, σε σχέση με άλλες περιοχές του Βυζαντίου. Μιά μόνο σλαβική επιδρομή αναφέρεται το 623 χωρίς σοβαρές επιπτώσεις.>>.
2) ΕΠΙΔΡΟΜΕΣ ΑΡΑΒΩΝ: H παλαιότερη επιδρομή Αράβων αναφέρεται το 654, και το 656, με αμφισβήτηση για την δεύτερη.Μια τρίτη έγινε στο Ηράκλειο και αποκρούστηκε απο τους κατοίκους της το 671. Το 674 μια αραβική δύναμη υπό δυό αργηγούς αποβιβάστηκε στην κρήτη και διαχείμαζε εκεί. Στο πρώτο τέταρτο του 8ου αιώνα έχουμε νέες αραβικές επιθέσεις ενάντια στην Κρήτη ΟΙ πρώτες βυζαντινές πηγές για την Κρήτη προέρχονται από τον Αρχιεπίσκοπο κρήτησ Αντρέα.Ο ίδιος μιλάει για επιδημία Πανώλης πρίν το 746-7, που έφτασε στη συνέχεια στην Κωνσταντινούπολη. Ο Άγιος Αντρέας πέθανε το 740μ.χ.
3)Ο 8ος αιώνας σημαδεύτηκε, με την κρίση της εικονομαχίας, αλλά πολύ λίγες πληροφορίες έχουμε σχετικά με την Κρήτη. Με αφορμή την εικονομαχία έχουμε μιά επίπτωση στην Κρήτη. Ολοκληρώνεται η μεταφορά της Κρήτης απο το Ίλλυρικό θέμα και μεταφέρθηκε στην δικαιδοσία του Ανατολικού τμήματος της Αυτοκρατορίας.
Το 798 ισχυρός σεισμός συγκλονίζει την Κρήτη με σημαντικές ζημιές.
Κατά την βασιλεία του Άραβα χαλίφη al -Rashid(786-809) νέες επιδρομές εναντίον της Κρήτης,
4) Δύο βασικά σημεία διαφωνίας , για την κατάκτηση της Κρήτης απο τους Άραβες είναι, ό τόπος προέλευσης των κατακτητών και η χρονολογία της κατάκτησης.
Ώς πρός το πρώτο σημείο, είναι γνωστό ότι οι Άραβες που κατέκτησαν την Κρήτη προέρχονταν απο την Ίσπανία , συγκεκριμένα την Άνδαλουσία, που μετά μιά αποτυχημένη εξέγερση αναγκάστηκαν να φύγουν απο την χώρα, Ένα τμήμα πήγε στο Fez του Μαρόκου, και ένα άλλο στην Αλεξάνδρεια τησ Αιγύπτου και όχι στην Κρήτη όπως λαθεμένα αναφέρουν βυζαντινές πηγές. Όσα αναφέρουν γιά άφιξη τότε στην Κρήτη με αργηγό τον Απόχαψ(Αbu Hafs) για άφιξη τους στην Κρήτη με σαράντα πλοία, την καταστροφή και το κάψιμο των πλοίων για να μην επιστρέψουν δήθεν κ.λ.π. ανάγονται στη σφαίρα της φαντασίας, με πολλά μυθολογικά στοιχεία σύμφωνα με επιστημονική έρευνα των τελευταίων χρόνων απο Αραβικές πηγές.
Η κατάκτηση έγινε το 827-28 και έγινε σταδιακά σύμφωνα με τις πιο αξιόπιστες πηγές. Σήμερα γνωρίζουμε ότι ένα αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα γύρω στα 15 χρόνια ένα τμήμα του νησιού βρισκόταν ακόμα σε Βυζαντινά χέρια. Δεν γνωρίζουμε όμως ποιό τμήμα του νησιού και ποιάς έκτασης ήταν αυτό που είχε παραμείνη στα χέρια των Βυζαντινών,
ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ >>
Καλλιτέχνης που δεν ήξερε να παίζει κανένα όργανο! Συνέθετε σκοπούς σφυρίζοντας και τραγουδόντας.
Ο Νικόλαος Τσέγκας γεννήθηκε το 1900 και έζησε στη Γραμπούσα Κισσάμου, στη θάλασσα της οποίας άσκησε το επάγγελμα του ψαρά. Στην ίδια θάλασσα χάθηκε το 1966 σε φοβερή θαλασσοταραχή, παρά τις απελπισμένες προσπάθειες της γυναίκας του Μαρίας Τσέγκα να τον σώσει πάνω στη βάρκα τους, τον «Κυριάκο».
Βαθύς μερακλής και μποέμ της αποχής του, είχε την ικανότητα να συνθέτει σκοπούς, παρόλο που δεν έπαιζε κανένα μουσικό όργανο. Τσι σκοπούς του (που είναι συρτά, η κυρίαρχη μουσική έκφραση της επαρχίας Κισσάμου) τους μάθαινε στους βιολάτορες και τους λαγουθιέρηδες της περιοχής, μεταξύ των οποίων οι μεγάλοι Γ. Μαριάνος, Ν. Χάρχαλης και Γ. Κουτσουρέλης, σφυρίζοντας ή παίζοντας «μπουκόλυρα», δηλ. μιμούμενος τον ήχο του έγχορδου με το στόμα.
Η προσφορά του στη μουσική παράδοση της δυτικής Κρήτης είναι σημαντική και προέρχεται μόνο από το μεράκι του, χωρίς το παραμικρό ίχνος επαγγελματισμού. Ανάμεσα στα συρτά του ο «Κακαράπης» (ή «Κακράπης», από τοπωνύμιο στη θάλασσα της Γραμπούσας), ένα από τα πιο περίπλοκα και δύσκολα κρητικά τραγούδια (ηχογραφήθηκε κατά καιρούς από τον "Μπαρμπούνι", γνωστό και ως "Μπεμπέκα", που λέγεται ότι γράφτηκε από τον ενθουσιασμό του για ένα μεγαλόπρεπο μπαρμπούνι που είχε πιάσει, με την αρχική μαντινάδα:
"Μπαρμπούνι μου θαλασσινό και κόκκινό μου ψάρι,
εγώ ?μαι που σε ψάρεψα κι άλλος δε θα σε πάρει"
Μια γνωστή ιστορία για το πως έβγαζε σκοπούς: Μια μέρα ο χωροφύλακας στη Κίσσαμο είχε διάφορες δουλειές κι επηγαινοερχότανε στο μεγάλο κεντρικό δρόμο όλο το πρωί. Νωρίς το πρωί, εξάνοιξε το Τζέγκα να κάθεται σκυφτός έξω απο ένα καφενείο, μέσα στη κάπα του, κουκουλομένο, να καπνίζει και να κοιτάζει το έδαφος σκεφτικός μέσα στο ψιλόβροχο. Το μεσημέρι σαν επέρασε για πολλοστή φορά και το ξανάδε, σταματά και πάει και του λέει:
-Μπρε συ Νίκολη, ήντα 'παθες; Ετροζάθηκες και κάθεσαι έτουδα στο κρύο και τη βροχή;
Πετιέτε λοιπόν κι ο Τζέγκας, νευριασμένος, σα το ελατήριο απάνω και του λέει:
-Ήντα μου 'κανες βρε κι έχασα το σκοπό!!!
Στο Νικολή Τσέγκα αναφέρεται το γνωστό τραγούδι "Στση Γραμπούσας τ' ακρωτήρι" (αρχικός τίτλος: "Αρμενάκι Τζέκα"), που ηχογραφήθηκε από τον Κώστα Μουντάκη σε δίσκο 45" και περιέχεται επίσης στο δίσκο του "Έτσι τραγουδάει η Κρήτη, νο 1", καθώς και το τραγούδι "Τζέγκας" του Κωστή Παπαδάκη (Ναύτη), στο δίσκο "65 χρόνια Ναύτης", Cretaphone ...
Συρτά του Νίκου Τσέγκα υπάρχουν, μεταξύ άλλων, στους δίσκους:
Πρωτομάστορες της Κρητικής Μουσικής Ιστορίας (CD Γιώργου Κουτσουρέλη, τραγ. "Μπαρμπούνι" και "Σαράντα μέτρα θάλασσα"), Κρητικό Μουσικό Εργαστήρι
Ross Daly, "Ονείρου Τόποι", Κρητικό Μουσικό Εργαστήρι
Γιώργος Τζιμάκης
Ναύτης, "65 χρόνια Ναύτης"
Υπάρχει και η μαντινάδα:
Γραμπούσα μαύρα να ντυθείς
σαν αποθάνει ο Τζέγκας.
Εκενιός απου σε ψάρευε
εκενιός απου σε γλέντα....
Στις 14 Γενάρη 1918, γεννήθηκε ο Δημήτρης, για τους φίλους Μίμης Τσαφέντας, ο άνθρωπος που 48 χρόνια αργότερα, στις 6 Σεπτέμβρη του 1966, θα σφάξει τον αρχιτέκτονα του απαρτχάιντ, τον πρωθυπουργό της Νότιας Αφρικής, Χέντρικ Φέρβουρντ, μέσα στη βουλή!
Η ιστορία του είναι λίγο-πολύ γνωστή, Ο Τσαφέντας κάθε φορά αγγίζει τους πιο σκοτεινούς μας φόβους.
Τρελός ή απελευθερώτης;
Φαίνεται πως έφτασε η στιγμή της αποκατάστασης! Το χρέος για την αποκάλυψη της αλήθειας ανέλαβε και πάλι ένας Έλληνας, ο Χάρης Ντουσεμετζής, είναι ο μεταπτυχιακός φοιτητής στο πανεπιστήμιο Durham, που παθιάστηκε με την ιστορία!
Αποφάσισε να περπατήσει στα βήματα του Μίμη Τσαφέντα και βρέθηκε να γυρνά όλο τον κόσμο. Βρήκε αρχεία σε Μοζαμβίκη, Νότια Αφρική, Καναδά, Αμερική και Γερμανία. Διάβασε περισσότερες από 2.000 αναφορές και συναντήθηκε με 200 ανθρώπους, που γνώρισαν τον Τσαφέντα! Μάζεψε και μελέτησε όλο το υλικό και κατέληξε σε εκείνο που λέμε, όμως μέχρι σήμερα αρκετοί αμφισβητούσαν, ο Τσαφέντας δεν ήταν τρελός, είναι ένας απελευθερωτής!
Ο Χάρης την τελευταία χρονιά έγραψε χιλιάδες, αμέτρητες λέξεις και άλλαξε την ιστορία!
Ο Τσαφέντας δεν ήταν ένας παράφρων δολοφόνος, είναι ο εμπνευσμένος αγωνιστής της ελευθερίας! Ακόμη και ο πρώην υπουργός της Νοτίου Αφρικής, ο Ronnie Kasrilis, χαρακτήρισε την έρευνα του Χάρη Ντουσεμετζή «συγκλονιστική»!
Στα βήματα του Τσαφέντα μέχρι το χτύπημα
Είναι ο κολοράτος δολοφόνος του καλού και φυσικά λευκού, πρωθυπουργού της Νότιας Αφρικής, Φερβούντ, του μορφωμένου πολιτικού που έστρωσε το δρόμο για τον ρατσισμό!
Ο μικρός Μίμης έρχεται στον κόσμο στο Μαπούτο της Μοζαμβίκης, η μάνα του είναι μια μαύρη γυναίκα, που περνά τα βράδια της με τον Έλληνα μετανάστη Μιχάλη Τσαφαντάκη. Ιδρωμένα κορμιά στην αποθήκη με τα αλεύρια ενός φούρνου στο μεγάλο και πανέμορφο λιμάνι της Μοζαμβίκης, στο Λουρέντζο Μέρκες. Το λευκό και το μαύρο έδιναν το πιο τρυφερό ρεσιτάλ ζωής.
Ερωτεύονται, είναι λευκός, εργατικός, καλοσυνάτος μα πάνω από όλα φλογερός Έλληνας. Την ποθεί. Αν γνωρίσεις το κορμί μιας μαύρης το αγαπάς, το λατρεύεις! Μα αν σε ξεσηκώσει, τότε σε καταδικάζει σε αιώνιο πάθος.
Εκείνα τα χρόνια οι μετανάστες, ρίζωναν στους τόπους, έτσι κι ο Μιχάλης, ο πατέρας του τραγικού και συνάμα φωτισμένου φονιά, είχε ευγενική καταγωγή. Ήταν μεγαλωμένος στην Αλέξάνδρεια της Αιγύπτου δεν αρνείται την σχέση του. Ζει με μια μαύρη γυναίκα, την αναγνωρίζει, όχι μόνο σαν σύζυγο, το σπουδαίο είναι πως τη βλέπει σαν άνθρωπο. Την χαϊδεύει, την αγγίζει, τη φιλά πριν την ερωτική πράξη. Η μοίρα ξεκινά να πλέκει την ιστορία από πολύ νωρίς, η Αμίλια Έβανς, η μάνα του Μίμη, θα πεθάνει με το πρώτο δικό του κλάμα.
Το πόσο και ποιος έκλαψε για αυτήν, πέρα του παιδιού της, που την αναζητούσε μια ζωή, ποτέ δεν θα μάθουμε! Άλλωστε όταν όλοι γίνουμε φωτογραφίες, τότε δύσκολα θα αναγνωρίζουν εάν το πέρασμα μας ήταν πραγματικό ή μια ιστορία βγαλμένη στα καπάκια του αλκοόλ και μιας άχρωμης νύχτας.

Ο ΔΑΣΚΑΛΟΓΙΑΝΝΗΣ, δηλαδὴ ὁ Ἰωάννης Δάσκαλος, ἦταν μία ἀπὸ τὶς πλέον ἡρωικὲς μορφὲς τῶν ἀγώνων τῶν Ἑλλήνων κατὰ τῶν Τούρκων κατακτητῶν. Καὶ ἴσως ὁ καθαρότερος ἀπὸ ὅλους. Δὲν εἶχε ὑπηρετήσει ποτὲ στὶς αὐλὲς τῶν πασάδων, ὅπως ἄλλοι πρωτοκαπετάνιοι τοῦ 1821, οὔτε στρατεύθηκε σὰν ἁρματολός. Ὁ Κωστὴς Παλαμᾶς τὸν ἀποκαλεῖ «κορυφὴ τῆς κρητικῆς θυσίας», ἀλλὰ τὸ ἦθος, ἡ καρτερία, ἡ αὐτοθυσία τὸν ἀνεβάζουν ψηλὰ στὴν κορυφὴ τῶν ἀγώνων τοῦ Γένους.... Ἦταν ὑπερήφανος, ὀνειροπόλος, γενναῖος, πλούσιος καὶ τολμηρός. Ἀλλὰ καὶ εὔπιστος! Δὲν ἀνῆκε στὸ εἶδος τῶν ἀνθρώπων τοῦ πολέμου. Δὲν περιεφέρετο σὰν «χαΐνης», πάει νὰ πεῖ ἀντάρτης, στὰ βουνά, ὅπως οἱ σύντροφοί του στὴν ἐπανάσταση τοῦ 1770. Ἦταν ναυτικός, μὲ δικά του καράβια καὶ ταξίδευε ἀπὸ τὴ Μασσαλία ὡς τὰ λιμάνια τοῦ Εὔξεινου καὶ ἀπὸ τὸ βάθος τοῦ Ἁδρία, τὴν Τεργέστη, ὡς τὰ ἀφρικανικὰ λιμάνια, τὴν Ἀλεξάνδρεια καὶ τὴν Μπιγκάζα. Εἶχε, μαζὶ μὲ τ’ ἀδέρφια του, ναυτικὰ «πρακτορεῖα» στὰ κυριότερα λιμάνια καὶ σὲ πολλὰ ἐλεύθερα ἑλληνικὰ νησιά, ὅπως στὰ Κύθηρα. Ἔμπορος, ταξιδευτὴς μὲ πείρα τοῦ κόσμου καὶ γνωριμίες μὲ πρίγκιπες, μητροπολίτες, πρόκριτους καὶ διπλωμάτες ξένων χωρῶν. Πρέπει νὰ σημειωθεῖ ὅτι οἱ συμπατριῶτες του, οἱ Σφακιανοί, σὲ ἀντίθεση μὲ τοὺς ἄλλους Κρητικοὺς ποὺ ἀπεχθάνονταν τότε τὴ θάλασσα, εἶχαν δεκάδες καράβια στὴ Μεσόγειο, μὲ βάση τὸν ὅρμο Λουτρὸ στὸ Λιβυκό, δυτικά της Χώρας Σφακίων, στὰ ἴχνη τοῦ ἀρχαίου «διλίμενου» Φοίνικα. Ἀλλὰ ἦταν ὁ μόνος Σφακιανὸς τῆς ἐποχῆς ποὺ τολμοῦσε νὰ κυκλοφορήσει στὴν ἐπαρχία μὲ εὐρωπαϊκὰ ροῦχα, χωρὶς νὰ τὸν ἀποκαλοῦν ψαλιδόκωλο!
Οἱ περισσότεροι ἱστορικοὶ καὶ ἡ παράδοση θέλουν τὸν Δασκαλογιάννη ἀπὸ τὴ γενιὰ τῶν Βλάχων τοῦ χωριοῦ Ἀνώπολη Σφακίων. Τὸ «Βλάχος» φυσικὰ δὲν μπορεῖ νὰ ἦταν ἀληθινὸ ἐπίθετο σφακιανῆς οἰκογένειας. Θὰ ἦταν πιθανότατα προσωνύμιο -καὶ προσωνύμια εἶχαν τότε σχεδὸν ὅλοι οἱ Σφακιανοί. Κάποιοι ἰσχυρίστηκαν ὅτι ὁ Δασκαλογιάννης «ἔσερνε» ἀπὸ τὴ ναυτικὴ γενιὰ τῶν Ἀνδρουλακάκηδων, τοῦ Λουτροῦ. Προφανῶς ἔχουν ἐπηρεασθεῖ ἀπὸ τὸ γεγονὸς ὅτι οἱ Τοῦρκοι ἀποκαλοῦσαν τὸν Δασκαλογιάννη «Ἰωάννη υἱὸν Ἀνδρέου» κατὰ τὴν πρακτική της ἐποχῆς. Μία πρακτικὴ ποὺ περιέργως ἔχει ἀρχαιοελληνικὴ ρίζα. Πράγματι ὑπάρχει τουρκικὸ ἔγγραφο ποὺ τὸν ἀποκαλεῖ «Ἰωάννη υἱὸν Ἀνδρέου». Καὶ πράγματι ὁ πατέρας τοῦ ὀνομάζετο Ἀνδρέας, ὅπως καὶ ὁ πρῶτος του υἱός, κατὰ τὸ συνήθειο ποὺ ἐπικρατεῖ πάντα.
Τὸ ἀρχοντικό του Δασκαλογιάννη διακρίνεται ἀκόμη ἐρειπωμένο στὴν Ἀνώπολη, πάνω ἀπὸ τὸ Λουτρό. Καὶ ὁ θρύλος τοῦ ζεῖ στὰ βουνὰ καὶ στὰ φαράγγια καὶ στὶς ἄγριες ἀκρογιαλιὲς τοῦ Λιβυκοῦ.
Ἡ κατάσταση τὸ 1769
Ἕνας Δασκαλογιάννης βρίσκεται σὲ τουρκικὸ ἔγγραφό του 1765 μὲ τὸν τίτλο τοῦ Κετχουντᾶ (γραμματικοῦ) τῶν Σφακίων. Καὶ ἀργότερα σὲ ἔγγραφό του 1767 ὁ Νικολὸς Σγουρομάλλης, ἀδελφός του Δασκαλογιάννη, ἐπίσης μὲ τὴν ἰδιότητα τοῦ γραμματικοῦ. Τώρα ὁ Δασκαλογιάννης τοῦ ἐγγράφου εἶναι ὁ ἴδιος μὲ τὸν Δασκαλογιάννη τοῦ ἀγώνα ἢ εἶναι ἕνας ἀπὸ τοὺς πολλοὺς Ἰωάννηδες Δασκάλους καὶ Δασκαλιανοὺς τῶν Σφακίων; Ὅσο γιὰ τὴν ἡλικία τοῦ Δασκαλογιάννη, οἱ ἱστορικοὶ τὸν θέλουν 40 ἐτῶν τὸ 1770.
Ἀλλὰ ποιὰ ἦταν ἡ κατάσταση τὸ 1769, δηλαδὴ τὴν ἐποχὴ ποὺ ὁ Δασκαλογιάννης προετοίμαζε τὴν ἐπανάστασή του: